Jak postrzeganie świata wpływa na ciało, umysł i zdrowie? Dlaczego ludzki umysł tak chętnie uznaje złudzenia za rzeczywistość? Jak radzić sobie ze złudzeniami, którymi żyjemy jako konsumenci, wyborcy, odbiorcy reklam, kibice, fani oraz wyznawcy religii i ideologii?
Wciągająca, pełna błyskotliwego humoru książka dr Briana Boxera Wachlera Inteligencja
percepcyjna. Jak mózg tworzy iluzje i złudzenia odkrywa tajemnice ludzkiej percepcji. Na podstawie badań naukowych i przykładów z popkultury autor pokazuje, w jaki sposób mózg może zmieniać naszą rzeczywistość poprzez interpretację indywidualnych doświadczeń, a nawet nimi manipulować, oraz wyjaśnia, dlaczego warto wzmacniać swoją inteligencję percepcyjną (IP) i jak to robić.
Dr Brian Boxer Wachler, międzynarodowy ekspert w dziedzinie percepcji, przez lata badał i obserwował mechanizmy, dzięki którym mózg rejestruje i interpretuje bodźce zmysłowe, aby odróżnić rzeczywistość od fikcji. W książce w interesujący i przystępny sposób przedstawia neurobiologiczne podstawy inteligencji percepcyjnej, a także podaje wiele przykładów, które obrazują zachodzące w ludzkim mózgu zjawiska. Wiele z nich okrasza sporą dawką humoru, który czytelnicy z pewnością docenią.
Inteligencję percepcyjną (IP) autor definiuje jako „sposób, w jaki interpretujemy nasze doświadczenia i okazjonalnie manipulujemy nimi, aby odróżnić fantazję od rzeczywistości”. Opiera się ona na naszych zmysłach i instynktach, ale często jest kształtowana i zniekształcana przez emocje i wspomnienia.
Poziom inteligencji percepcyjnej (jak i innych form inteligencji) nie jest taki sam u wszystkich. Jest to umiejętność nabyta, więc odpowiednia praktyka może ją wzmocnić tak, żeby stała się nawykiem. Znajomość mechanizmów działania ludzkiej percepcji pozwala lepiej poznać siebie – swoje myśli, uczucia, przekonania – a dzięki temu podejmować lepsze decyzje i podnieść jakość swojego życia.
Większość ludzi na co dzień ulega najróżniejszym złudzeniom – czy to na swój temat, czy otoczenia – nie zawsze zdając sobie z tego sprawę. Spektrum iluzji jest bardzo szerokie – od codziennych zakupów, poprzez wybór prezentu ślubnego dla kuzynki, kreowanie wizerunku w mediach społecznościowych, wybór partnera, postawę wobec szefa, poglądy na temat mniejszości narodowych lub praw LGBT, aż po wiarę w magiczne sztuczki, widzenie świętych lub kosmitów, a nawet doświadczenia życia po życiu w czasie śmierci klinicznej. Dlaczego mowa jest o iluzji w odniesieniu do otaczającej nas rzeczywistości?
Ludzie mają unikalne podejście do rzeczywistości, ukształtowane przez wiele różnych czynników, takich jak wychowanie, psychologia, biologia, genetyka, zwyczaje i wspomnienia. – pisze autor i dodaje – (…) Każdy z nas kreuje własną wizję świata i nie ma dwóch takich samych wizji. W końcu wszystkie opierają się na naszych indywidualnych spostrzeżeniach. Każdy człowiek kształtuje swoją percepcję niczym ciastolinę, aby dopasować ją do historii swojego życia. Ale czasem nasza percepcja działa zza kulis, samoistnie oddziałując na nasze myśli i zachowania.
Zmysły łączą nas ze światem. Skoro percepcja kształtuje nasz obraz rzeczywistości, to znaczy, że jesteśmy połączeni ze światem wykreowanym. Czy jesteśmy w ogóle w stanie odróżnić prawdę od fikcji?
Z rozróżnianiem prawdy od fikcji niektórzy radzą sobie lepiej, a inni gorzej, w zależności od poziomu inteligencji percepcyjnej. I tak jedna osoba po zmroku zobaczy czające się w ciemności cienie i będzie przekonana, że grozi jej niebezpieczeństwo, a inna bez problemu rozróżni iluzję od faktów.
Takie różnice uwidaczniają się we wszystkich obszarach życia człowieka. Reakcje dwóch osób znajdujących się w takiej samej sytuacji mogą być diametralnie różne – ktoś zareaguje gniewem, a ktoś powie, że ma szczęście. Jedni sportowcy z reguły wygrywają, są tacy, którzy zawsze przegrywają. Jedni w pracy odnoszą sukcesy – inni wprost przeciwnie.
Niektórzy wierzą w cuda, inni nie. Są sławy, które w szczycie swojej kariery upadły naprawdę nisko. W skrajnych przypadkach niski poziom inteligencji percepcyjnej może prowadzić do przemocy lub dewiacji.
Wysoki poziom inteligencji percepcyjnej pozwala podejmować lepsze decyzje, nie ulegać
wpływom i polegać na własnej intuicji. Dr Brian Boxer Wachler przytacza wiele przykładów osób z wysokim i niskim poziomem IP, niektóre historie wydają się nieprawdopodobne, inne są bardzo zabawne (w książce znajduje się m.in. ciekawa analiza Władimira Putina opracowana właśnie pod kątem inteligencji percepcyjnej). Analizowane są zjawiska narcyzmu, zakupoholizmu i fanatyzmu, mechanizmy wdzięczności i zaprzeczenia, wpływ, jaki wywierają na nas celebryci, media, reklamy, sprzedawcy czy moda, które obniżają nasze IP, a także zależności między psychiką a zdrowiem. Naprawdę wiele zależy od nastawienia.
Wśród technik praktycznych w książce pojawiają się między innymi wizualizacje, z których korzysta wielu światowej sławy sportowców oraz aktywność fizyczna. Po lekturze czytelnik może sprawdzić swój poziom inteligencji percepcyjnej, wypełniając test.
Recenzje:
„Inteligencja percepcyjna pokazuje, w jaki sposób nasz umysł może modyfikować rzeczywistość… Czy zakładanie tej samej pary skarpetek w każdym dziesięcioboju, w którym brałam udział, pomogło mi sięgać po wygraną? Ja tak uważam – a moje indywidualne spojrzenie na »rzeczywistość« to jedyne, co ma w takim przypadku znaczenie”.
Caitlyn Jenner, autorka książki The Secrets of My Life
„Książkę doktora Briana czytało się fantastycznie. Inteligencja percepcyjna ma w sobie magię, jaka rodzi się z rzetelnego przygotowania połączonego z doświadczeniem”. Apl.de.ap., wielokrotny zdobywca nagrody Grammy, Black Eyed Peas
„Znakomita, inteligentna i wciągająca lektura, pełna nieoczekiwanego, błyskotliwego humoru… Wyjaśnienia doktora Briana wprawiają czytelnika w zdumienie!”.
Victoria Principal, aktorka, bizneswoman i założycielka Principal Secret
„Możemy zamknąć oczy i wyobrazić sobie własne zwycięstwo albo możemy pozwolić, aby obrazy w naszej głowie skłoniły nas do podejmowania naiwnych i głupich wyborów. Inteligencja percepcyjna może pomóc ludziom odnaleźć w sobie zwycięzcę i popularyzatora prawdy”.
Apolo Ohno, ośmiokrotny medalista olimpijski
O autorze:
Dr Brian Boxer Wachler – psychobiolog, ekspert w dziedzinie ludzkiej percepcji, twórca pionierskich metod leczenia wad wzroku oraz stożka rogówki. Autor ponad 100 publikacji naukowych publikowanych w renomowanych czasopismach medycznych i książkach. Dyrektor ds. medycznych Boxer Wachler Vision Institute w Beverly Hills oraz pracownik Centrum Medycznego Cedars-Sinai w Los Angeles.