Skurcze łydek to krótkie i nagłe, bolesne skurcze mięśni, najczęściej mięśnia brzuchatego łydki lub mięśni stopy, które dokuczają zwykle w nocy, zaburzając sen. Częstą przyczyną występowania nocnych skurczy mięśniowych jest niedobór magnezu, jednak problem ten może mieć też zupełnie inne podłoże. Postawienie diagnozy przysparza dużo trudności, a możliwości leczenia niestety są dość ograniczone1. Czego objawem mogą być skurcze łydek? Jak poradzić sobie z problemem domowymi sposobami? Odpowiedzi poniżej.
Silne skurcze mięśni nóg – co to za dolegliwość?
Skurczem nazywa się zmianę długości i napięcia włókien mięśniowych, co prowadzi do jego naprężenia. Najczęściej skurcze są nagłe i bardzo silne, jeśli pojawią się w nocy, to potrafią nawet wybudzić ze snu i utrudnić ponowne zaśnięcie. Czas trwania pojedynczego epizodu wynosi od kilku do kilkudziesięciu sekund, choć można mieć wrażenie, że trwa on znacznie dłużej ze względu na silne dolegliwości bólowe z tym związane1.
Skurcze łydek to powszechna dolegliwość, która może dotknąć ludzi w każdym wieku. Najbardziej narażone na ich występowanie są jednak przede wszystkim osoby uprawiające sport, cierpiące na choroby przewlekłe i kobiety w ciąży2.
Niedobór magnezu a skurcze łydek w nocy
Powodem skurczy mięśni kończyn dolnych mogą być zaburzenia elektrolitowe. Zwykle pierwiastkiem, jakiego nam brakuje, jest magnez, ale nie zawsze. Czasami kurcze to efekt zbyt niskiego stężenia potasu lub wapnia3.
Przyczyną niedoborów poszczególnych pierwiastków najczęściej jest odwodnienie lub zbyt niska ich podaż w diecie. Do utraty elektrolitów mogą doprowadzić biegunki i wymioty. Obniżać poziom pierwiastków w organizmie może także przyjmowanie niektórych leków, m.in. przeczyszczających i moczopędnych.
Skurcze łydek – przyczyny. Jakie są najczęstsze przyczyny skurczów łydek?
Częste skurcze w łydce niekoniecznie muszą być spowodowane niedoborem magnezu. Przyczyn ich występowania jest znacznie więcej.
Choroby wywołujące skurcze łydek
Skurcze łydek bywają objawem różnych schorzeń. Występują w przebiegu takich chorób jak2:
- przewlekła niewydolność żylna,
- miażdżyca,
- zaburzenia neurologiczne,
- nadciśnienie,
- nowotwory,
- cukrzyca,
- choroby tarczycy,
- otyłość,
- stany zapalne.
Pozostałe przyczyny skurczy łydek
Do wystąpienia bolesnych skurczy łydek mogą przyczynić się także2,4:
- picie kawy i napojów energetycznych,
- nadmierna aktywność fizyczna,
- siedzący tryb życia,
- przewlekły stres,
- niektóre przyjmowane leki,
- zbyt duże obciążenie nó
Jakie leki pomagają na nocne skurcze nóg?
Na skurcze łydek lekarz może zalecić specjalistyczne leki z diosminą w składzie, najczęściej do stosowania zewnętrznego w postaci maści, kremu lub żelu. Składnik ten ma udokumentowanie działanie w leczeniu takich dolegliwości. Leki na bazie diosminy zmniejszają rozszerzone naczynia oraz zastój żylny5,6.
W ramach diagnostyki skurczy lekarz może zalecić zbadanie poziomu elektrolitów. Jeśli okaże się, że poziom niektórych z nich jest zbyt niski, konieczne będzie ich uzupełnienie.
Domowe sposoby na nocne skurcze mięśni łydek i stóp
Gdy złapie Cię skurcz łydki, spróbuj delikatnie rozmasować mięsień. Jeśli to nie pomoże, rozciągnij mięsień poprzez wyprostowanie nogi, z jednoczesnym trzymaniem palców stóp ręką. Spięte mięśnie dobrze rozluźnia ciepło, dlatego możesz też polać łydkę ciepłą wodą lub wykonać ciepły kompres.
Zapobieganie skurczom łydek – jak uniknąć bolesnych skurczów?
Nocne skurcze mięśni nóg powinny się zmniejszyć, jeśli wyeliminujesz złe nawyki. W ramach profilaktyki skurczów przestrzegaj kilku ważnych zasad:
- stosuj zdrową, zbilansowaną dietę, bogatą w wapń, potas i magnez,
- odpowiednio się nawadniaj (pij 2-2,5 litra wody),
- prowadź aktywny tryb życia i regularnie wykonuj ćwiczenia angażujące nogi,
- unikaj zakładania nogi na nogę i siedzenia po turecku,
- unikaj noszenia obcisłych ubrań,
- noś wygodne obuwie.
Bibliografia:
- Tipton P.W., Wszołek Z.K., Zespół niespokojnych nóg i nocne kurcze mięśni nóg – przegląd oraz przewodnik rozpoznawania i leczenia, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2018.
- Monderer RS, Wu WP, Thorpy MJ. Nocturnal leg cramps. Curr Neurol Neurosci Rep. 2010;10(1):53-59.
- Frołow M., Kurcze mięśniowe, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2012.
- Allen RE, Kirby KA. Nocturnal leg cramps. Am Fam Physician. 2012;86(4):350-355.
- Kocić I.: Diosmina — skuteczność kliniczna i bezpieczeństwo stosowania. Forum Medycyny Rodzinnej 2014; 8(2): 56-63.
- Staszkiewicz W., Raciborski W., Słowiński P., Dąbek P.: Zmiana jakości życia pacjentów z przewlekłą chorobą żylną po ośmiotygodniowym leczeniu preparatem Diosminex®. Chirurgia Polska 2011; 13(1): 5-10.