„Szlacheckie gniazdo“, adaptacja powieści Iwana Turgieniewa, to film wyreżyserowany przez Andrieja Konczałowskiego. Jego ojciec, Sergiej Michałkow był pisarzem, ale też postacią bardzo znaną w kulturalnych kręgach Moskwy. I nie tylko.
Napisał słowa do hymnu radzieckiego, a po latach także do rosyjskiego. Andriej używał jednak nazwiska Konczałowski, panieńskiego nazwiska swojej matki, Natalii Pietrownej Konczałowskiej. Stało się ono jego psudonimem artystycznym.
Był rok 1969 kiedy Andriej zaprosił mnie do zagrania Warwary Ławreckiej, żony głownego bohatera „Szlacheckiego gniazda“, Fiodora Ławreckiego. Fiodor nie kocha jej i zostawia w Paryżu, a sam powraca do kraju. W oczyźnie pragnie zapomnieć o nieudanym małżeństwie. Warwara wraca jednak do Rosji… W filmie zagrali Nikita Michałkow i Irina Kupczenko, a zdjęcia kręcił wybitny operator Georgi Rerberg.
Nie było to proste, aby w radzieckim filmie rolę Rosjanki zagrała polska aktorka. Miałam wiele szczęścia. Atmosfera była niezapomniana. Sceny wielkich przyjęć kręciliśmy w cudownych pałacach carskich pod Petersburgiem, które były oświetlone tysiącami świec. Dom Konczałowskich – Michałkowów położony niedaleko Moskwy też był jak ze sztuk Czechowa. Przypomina go dekoracja w dużo późniejszym filmie „Spaleni słońcem“.
Natalia Pietrowna prowadziła go zupełnie jak w czasach Turgieniewa. Co rano wynosiła na południową stronę, nad otwartą werandę, niezliczone ilości klatek ze śpiewającymi ptakami. Pachniały jaśminy i bzy… Bywałam tam częstym gościem. To wspaniale, że te cudowne chwile są utrwalone na taśmie filmowej i można oddać się wspomnieniom.
Tam poznałam się i zaprzyjaźniłam z Andriejem Tarkowskim. Konczałowski i Tarkowski zrobili razem kilka filmów, w tym „Andrieja Rublowa“. Konczałowski mówił, że trzeba skończyć w życiu trzy uniwersytety… – Twój dziad ma skończyć, twój ojciec i ty – twierdził.
Tak to było w tym niezwykłym domu, to były naprawdę niezapomniane chwile…
Beata Tyszkiewicz
fot. Glinka Agency