Ponad połowa pracowników deklaruje, że ostatnie miesiące w ich miejscu pracy przyniosły wiele zmian i nowych projektów – wynika z badania „Presja zmian, a emocje i zdrowie psychiczne w środowisku pracy” realizowanego w ramach ogólnopolskiej kampanii “Bliżej Siebie” Grupy Artemis, wspieranej przez portal pracy rocketjobs.pl. 48 proc. z nich przyznaje, że czuje się zmęczonymi ciągłą transformacją i niepewnością. Co najbardziej stresuje pracowników i jak radzą sobie z tym wyzwaniem liderzy?
Polski rynek pracy od kilku sezonów poddawany jest licznym turbulencjom i przemianom. Nie inaczej było w pierwszej połowie 2024 r., gdzie dynamiczne zmiany gospodarcze doprowadziły do licznych redukcji zespołów, restrukturyzacji i spadku liczby etatów w wielu branżach. Największą transformację w ostatnich miesiącach przeszedł sektor IT, gdzie popyt na pracowników znacznie zmalał względem wcześniejszych lat, a rynek uwolnił wiele poszukujących talentów. Do tego reorganizacja pracy i wymóg powrotu do biur w wielu firmach negatywnie przełożyły się na samopoczucie pracowników.
Jak wynika z badania „Presja zmian, a emocje i zdrowie psychiczne w środowisku pracy” ponad połowa z nich (52 proc.) czuje się przeciążona emocjonalnie. Negatywny wpływ na zdrowie psychiczne wskazują zarówno liderzy, jak i pracownicy (odpowiednio 51 proc. i 52 proc.). Wśród trudności psychologicznych, które najczęściej im doskwierają wymieniają: wypalenie zawodowe (48 proc.), wyczerpanie psychiczne (47 proc.) oraz zaburzenia nastroju (25 proc.).
Dlaczego zmiany w miejscu pracy są tak stresujące? I jakie grzeszki mają na swoim koncie firmy wdrażając je?
Największym problemem jest dla badanych presja czasu i tempo pracy – ten czynnik 38 proc. z nich wskazuje jako najbardziej zaburzający dobrą kondycję psychiczną. Średnio co trzeci pracownik narzeka też na zbyt dużą liczbę zadań i wynikający z tego nadmierny stres. Ponadto 45 proc. respondentów skarży się na fakt, że zmiany w ich miejscu pracy wprowadzane są bez żadnego przygotowania, a 42% narzeka na bardzo szybkie tempo ich wprowadzania.
Jakiego rodzaju zmiany wpływają na pracowników najbardziej stresująco?
Szczególnie stresujące są dla pracowników redukcje etatów i zwolnienia pracowników (31 proc. wskazań), zwiększenie wymagań dotyczących wydajności pracy (dla 27 proc.) oraz zmiany stanowisk pracy lub struktury zespołów (24 proc.). Na kolejnych pozycjach znalazły się też zmiany warunków zatrudnienia i systemu wynagradzania, zmiany osobowe w zarządzie firmy, które wpływają na sposób zarządzania organizacją oraz wprowadzenie nowych projektów i inicjatyw, które wymagają dodatkowych zasobów i nakładów pracy.
– Okres wprowadzania gruntownych zmian w organizacji to trudny moment w życiu firmy i duże wyzwanie dla Liderów. Wiąże się nie tylko ze stresem ze strony pracowników, ale i obawami samych pracodawców. Niekiedy wpływa to na fakt, że komunikacja wokół zmian jest nerwowa, nieprzemyślana, a proces ich wdrażania przebiega chaotycznie, co potęguje negatywne emocje w organizacji. Aby temu zapobiec, od samego początku bardzo ważna jest transparentna komunikacja. Warto w niej uwzględnić wyjaśnienie powodów zmian i korzyści jakie z nich wynikną dla pracowników i całej organizacji. Ponadto, aby zaopiekować się trudnymi emocjami dobrze jest stworzyć przestrzeń na otwartą rozmowę, podczas której pracownicy będą mogli podzielić się swoimi obawami i wątpliwościami – mówi Paulina Świątkiewicz, HR Business Partner w grupie portali pracy justjoin.it i rocketjobs.pl.
Emocje z jakimi mierzą się pracownicy w pierwszej reakcji na informację o zmianie to stres oraz lęk i niepokój. Nie dziwi zatem fakt, że aż 38 proc. z nich nie lubi zmian w środowisku zawodowym. Tylko 21 proc. pracowników deklaruje, że „raczej lubi” zmiany wskazując głównie na fakt, że pozwalają im na zdobywanie nowych doświadczeń.
Jak radzą sobie pracownicy i liderzy we wdrażaniu zmian?
Niemal połowa tej grupy twierdzi, że posiada wystarczające umiejętnościami do radzenia sobie ze stresem w obliczu zmiany. Przy czym zdecydowanie lepiej swoje umiejętności oceniają Liderzy niż Pracownicy. 81 proc. z nich uważa, że ma odpowiednie kompetencje do zarządzania zmianą. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że tylko 43 proc. pracowników przyznaje, że może liczyć na wsparcie ze strony przełożonych w procesie adaptacji do zmian.
– W procesie zarządzania zmianą najważniejszym z elementów powinien być człowiek, włączająca i transparentna komunikacja oraz stosowanie empatii jako narzędzia do zrozumienia potrzeb i emocji zespołu. Ta świadomość w obszarze relacji, emocji i umiejętność adresowania trudnych tematów z Pracownikami budują pozytywne postawy w kulturze organizacyjnej firmy. Bez otwartej komunikacji oraz uwzględnienia czynnika ludzkiego, czyli właśnie empatycznego podejścia, zdecydowanie trudniej jest przeprowadzić Pracowników przez zmianę w trosce o ich dobrostan emocjonalny. „Bliżej Siebie” widniejące w nazwie kampanii zachęca do tego, żeby być bliżej samego siebie – mieć świadomość własnych emocji, potrzeb i reakcji, a także być bliżej w relacjach z innymi, by wzajemnie lepiej się rozumieć i słuchać. – mówi Agata Swornowska-Kurto, Prezes Zarządu Grupy ArteMis, pomysłodawcy i organizatora kampanii „Bliżej Siebie”.
Badanie “Presja zmian a emocje i zdrowie psychiczne w środowisku pracy” zostało zrealizowane w ramach ogólnopolskiej kampanii edukacyjno-informacyjnej “Bliżej Siebie”, skupiającej się na temacie zdrowia psychicznego w środowisku pracy, której pomysłodawcą i organizatorem jest Grupa Artemis. Partnerem ogólnopolskiego badania jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Więcej wniosków z badania można znaleźć w ogólnodostępnym raporcie – do pobrania bezpłatnie na stronie kampanii: Blizejsiebie.info/druga-edycja/raport
O Just Join IT
Jest właścicielem dynamicznie rosnących portali pracy justjoin.it, rocketjobs.pl oraz hellohr.pl. Just Join IT to najszybciej rozwijający się bootstrap startup w Polsce i jeden z liderów rynku pracy. W 2023 r. serwisy odwiedziło łącznie ponad 10 mln osób, a zamieszczone w nich ogłoszenia o pracę wyświetlono ponad 100 mln razy. Z usług spółki skorzystało dotychczas kilkanaście tysięcy firm, poszukujących najlepszych pracowników z obszaru IT oraz white collar na całym świecie. Od momentu założenia w 2017 roku firma rozwija się bez zewnętrznego finansowania. Wg raportu TRAFFIT Just Join IT i rocketjobs.pl odpowiadały łącznie za 50% aplikacji oraz 40% zatrudnień pracowników white collar, co czyni je najskuteczniejszymi portalami pracy analizowanymi przez system ATS TRAFFIT.