Prawidłowe żywienie ma wiele wspólnego nie tylko ze zdrowiem w rozumieniu fizycznym, ale również ze zdrowiem mentalnym. O ile w pierwszym przypadku łączymy żywienie ze zdrowiem dość szybko poprzez regulację masy ciała, poziomu stężenia glukozy i parametrów lipidowych we krwi, o tyle w drugim przypadku zależności nie przychodzą do głowy w pierwszej chwili.
Zdrowie fizyczne ma duży wpływ na zdrowie mentalne. Gdy jesteśmy wolni od codziennego obciążenia chorobą mamy o wiele lepsze samopoczucie. Warto o nie dbać pielęgnując wszystkie elementy zdrowego stylu życia – codzienną porcję ruchu, wolność od nałogów, odpowiednią ilość snu, radzenie sobie ze stresem czy relacje społeczne.
W jaki sposób zdrowe odżywianie może wpłynąć na zdrowie mentalne?
Regularne dostawy paliwa do mózgu
Nasz mózg to centrum dowodzenia organizmu. Jego głównym paliwem są tlen i glukoza, a o kondycji decydują kwasy tłuszczowe, witaminy i składniki mineralne. Regularność – czyli począwszy od śniadania (jedzonego do godziny po pobudce) do kolacji (jedzonej na 2h przed pójściem spać) powinniśmy zadbać o dostawę nowej porcji energii co 3-4 h. Tylko wtedy będziemy odczuwali psychiczny komfort związany z zaspokojeniem jednej z podstawowych potrzeb fizjologicznych – głodu. Ma on ogromny wpływ na naszą efektywność w ciągu dnia. WHO zaznacza, że regularne posiłki podnoszą efektywność pracowników nawet o 20%. Regularne dostawy energii to również bezpieczeństwo pracownika pracującego fizycznie. Jedzenie kolacji o odpowiedniej porze ma wpływ na efektywny sen, a w efekcie wyższy poziom energii od samego rana.
Cukier – wróg i przyjaciel
Znamy już podstawowe paliwo dla mózgu. Tlen warto zdobywać często wietrząc pomieszczenia czy wychodząc na spacery. Glukoza natomiast nie musi, a nawet nie powinna być dostarczana w takiej formie. Węglowodany złożone pozwolą na stopniowe i stałe dostarczanie energii do mózgu. Węglowodany proste powodują gwałtowne skoki stężenia glukozy we krwi i równie gwałtowne spadki wywołane równie gwałtownym wyrzutem insuliny. Mózg zostaje odcięty od źródła paliwa i wysyła sygnał o potrzebie ponownego zastrzyku energii. Węglowodany złożone trawią się dłużej, przez 3-4h uwalniając stopniowo węglowodany proste ze swych łańcuchów węglowych. Wzrost glukozy we krwi jest mniej gwałtowny, a spadek nie tak drastyczny. Usystematyzowanie wahania cukru we krwi pozwoli na efektywne wykonywanie działań przez długi czas, zmniejszenie rozdrażnienia, lepsze skupienie uwagi.
– Przestrzeń firmowa powinna dawać szansę na łatwiejszy dostęp do komponentów zdrowych posiłków niż do tych, które tylko pozornie łagodzą uczucie głodu i podnoszą efektywność. Należy maksymalnie uatrakcyjnić opcje zdrowe, skłaniając pracowników do lepszych wyborów. Mogą to być zdrowe komponenty posiłków np. owoce, warzywa, bakalie, nabiał; dofinansowanie posiłków, rewitalizacja oferty kantyny pracowniczej czy organizowanie śniadań firmowych. Nie od dziś wiadomo, że jedzenie łączy ludzi. Budowanie relacji pomiędzy pracownikami, jak również pomiędzy pracownikami i pracodawcą również pozytywnie zadziałają na dobrostan psychiczny wszystkich osób w firmie. – wyjaśnia Magdalena Kartasińska, dietetyk kliniczny i kierownik działu dietetycznego Dailyfruits.
Odpowiednie nawodnienie
Jeśli odczuwamy pragnienie to jesteś odwodnieni na poziomie 3-5%. Zaburzenia koncentracji pojawiają się już przy ok. 1-2% czyli wtedy, gdy jeszcze nie chce Ci się pić. Stały dostęp do wody, dedykowane dzbanki, które można zabrać na biurko – to doskonały wstęp do wyrobienia nawyku picia wody. Dziennie powinniśmy wypijać 30ml na 1kg masy ciała płynów, z czego ¾ powinna stanowić woda, a ¼ inne płyny np. kawa czy herbata. To nieprawda, że kawa odwadnia! Można spokojnie wypijać ok 500ml kawy dziennie. Warto edukować by kawa nie była spożywana zamiast posiłków, bo dostarcza ona energii do pracy mózgu czy mięśni tylko pobudza nas za pomocą kofeiny.
Regeneracja
Jemy po to żeby żyć – nie po to by się najeść. Odpowiednia ilość składników odżywczych pozwala prawidłowo funkcjonować wszystkim narządom, układom oraz wpływa na samopoczucie i dobrostan psychiczny. Nie ma innej fizjologicznej metody na dostarczenie sobie składników odżywczych niż drogą pokarmową. Organizm przez cały dzień korzysta z paliwa, które dostarczamy mu z pożywieniem. Potrzebuje go również do regeneracji i odbudowy po całym dniu oraz aktywności fizycznej pełniącej podobną funkcję. Ruch pomaga rewelacyjnie obniżyć poziom stresu, poprawia pracę układu krwionośnego. Powysiłkowy poziom endorfin to najlepsza nagroda dla zmęczonego dniem pracy umysłu.
Wielowektorowe działanie
– Wizyty specjalistów w przestrzeni biurowej pozwolą pracownikom na skorzystanie z wiedzy pozwalającej na przekazanie sensu powyższych działań. Dietetycy, psychologowie, trenerzy mogą pokazać pracownikom jak teorię przekuć w praktykę i umiejętnie korzystać z narzędzi oferowanych przez pracodawcę. Nawyki utrwalamy poprzez wspierające plakaty, newslettery czy ulotki informacyjne. – mówi Magdalena Kartasińska, dietetyk kliniczny i kierownik działu dietetycznego Dailyfruits.
Poprzez środowisko pracy sprzyjające budowie zdrowych nawyków pracodawca wpływa na budowanie zdrowych postaw w ujęciu całościowym. Wówczas pracownicy przenoszą te działania na funkcjonowanie poza pracą co wpływa na całe ich życie – zdrowie fizyczne, psychiczne swoje jak i jego rodziny.