Empatia, czyli umiejętność rozumienia i odczuwania emocji innych ludzi, jest jedną z najważniejszych cech, które możemy rozwijać u dzieci. Wspieranie empatii od najmłodszych lat pomaga w budowaniu zdrowych relacji, wzmacnia inteligencję emocjonalną i przygotowuje dzieci na wyzwania społeczne, z którymi będą się spotykać w życiu. Przyjrzymy się, jak empatia wpływa na rozwój dziecka, jakie korzyści przynosi w dorosłym życiu, oraz jak warsztaty, takie jak te prowadzone w ramach akademii Hektor & Przyjaciele, mogą wspierać ten proces.
Czym jest empatia i dlaczego jest ważna?
Empatia to zdolność „wejścia w buty” innej osoby, odczuwania jej emocji i rozumienia jej perspektywy. Dzięki empatii dzieci uczą się, jak lepiej komunikować się z innymi, co wzmacnia ich umiejętności społeczne i buduje silniejsze więzi z rówieśnikami i dorosłymi. Wspieranie empatii wpływa na zdrowy rozwój emocjonalny i społeczny dziecka, co może przynieść korzyści na całe życie.
Podczas warsztatów z rozwoju empatii i czytania książki Hektor, psia opowieść, często zdarza się, że dzieci mają ogromną potrzebę rozmawiania o swoich emocjach. Kiedy pytam ich o historie związane ze zwierzętami, potrafią dzielić się pięknymi przemyśleniami. Niestety, zdarzają się także dzieci, które są bardzo zamknięte i dopiero po pewnym czasie dowiadujemy się, że nigdy wcześniej nie miały szansy się otworzyć albo nie spotkały się z przyjaznym gruntem w swoich rodzinach.
Umiejętność komunikacji i wyrażania swoich myśli lub uczuć często jest związana z czytaniem książek. Badania naukowe potwierdzają, że mózg dziecka czytającego rozwija się inaczej, a dzieci, które regularnie czytają, lepiej radzą sobie z rozumieniem emocji. Z własnych obserwacji, po spotkaniach z tysiącami dzieci, jestem w stanie wskazać, które dziecko czyta, a które nie.
Rola empatii w dorosłym życiu
Dzieci, które od najmłodszych lat rozwijają empatię, korzystają z tej cechy przez całe życie. Badania przeprowadzone przez Greater Good Science Center na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley wykazały, że empatia odgrywa kluczową rolę w rozwoju emocjonalnym, a osoby o wysokim poziomie empatii mają większe szanse na sukces w relacjach międzyludzkich oraz przywództwie. Badania przeprowadzone przez Harvard Business Review wykazują, że empatyczni liderzy tworzą środowiska pracy oparte na zaufaniu, co prowadzi do wyższego zaangażowania i lojalności zespołów.
Empatia pomaga im:
- Budować trwałe relacje: Umiejętność rozumienia perspektywy innych sprzyja budowaniu wartościowych związków, zarówno prywatnych, jak i zawodowych.
- Zarządzać stresem i emocjami: Empatyczne osoby są bardziej odporne na trudne sytuacje, potrafią radzić sobie z emocjami, a także wspierać innych w ich przeżyciach.
- Odnosić sukcesy zawodowe: W pracy umiejętność słuchania i okazywania zrozumienia jest ceniona, szczególnie w rolach przywódczych. Liderzy, którzy rozumieją emocje innych, budują silniejsze zespoły i mają lepsze relacje ze współpracownikami.
- Radzić sobie z różnorodnością i konfliktami: Empatia pomaga zrozumieć i docenić różnice między ludźmi, co jest niezbędne w świecie pełnym różnorodnych perspektyw i opinii.
Warsztaty Hektor & Przyjaciele: Empatia w praktyce
W ramach akademii Hektor & Przyjaciele, na podstawie książki Hektor, psia opowieść, prowadzone są warsztaty z rozwoju empatii, kreatywnego pisania i krytycznego myślenia, które oferują dzieciom przestrzeń do wyrażania siebie i otwierania się na emocje innych. Dzięki interaktywnym, swobodnym zajęciom dzieci mają możliwość zbudowania więzi i dzielenia się swoimi przeżyciami – coś, czego często brakuje w ich napiętym grafiku szkolnym oraz w domu.
Warsztaty pozwalają dzieciom odnaleźć przestrzeń do rozmów o emocjach, co w dobie wszechobecnych mediów społecznościowych staje się coraz ważniejsze. Obserwuję, że wiele dzieci ma problemy z komunikacją i wyrażaniem siebie, spędzając więcej czasu na rozmowach online niż twarzą w twarz. Dlatego dialog i rozmowa o emocjach są kluczowe. Czasem dzieci dzielą się swoimi trudnymi doświadczeniami, na przykład po stracie ukochanego zwierzaka, lub opowiadają o pasjach, które nie zawsze znajdują wsparcie w domu, jak np. pisanie. Takie warsztaty dają im przestrzeń do szczerego wyrażania siebie.
Kreatywne myślenie i emocje – odkrywanie problemów
Na warsztatach kreatywnego myślenia dzieci często otwierają się, dzieląc się problemami, których być może nie potrafią wyrazić w innym środowisku. Często pojawiają się tu pierwsze oznaki trudności emocjonalnych, które mogą sugerować początek depresji lub wskazywać na trudności w relacjach rodzinnych. Zdarzyło mi się też wielokrotnie wyłapać dzieci z objawami depresji lub traumami. Takie dzieci często są osamotnione, wchodzą w rolę buntownika albo kumplują się z inną osobą mającą podobne problemy i wspólnie się izolują.
Jest to niezwykle ważne, ponieważ statystyki alarmują o wzroście przypadków załamań psychicznych i samobójstw wśród dzieci. Dzięki warsztatom dzieci otrzymują wsparcie, którego potrzebują, zanim problemy te przybiorą poważniejszy wymiar. Do dziś pamiętam dwóch chłopców siedzących razem, którzy obaj napisali opowiadanie o niebieskim słoniu, który był smutny, miał depresję i nic mu się nie chciało.
Korzyści z rozwijania empatii w dzieciństwie – inwestycja w przyszłość
Rozwijanie empatii przynosi długoterminowe korzyści, nie tylko w dzieciństwie, ale także w dorosłym życiu. Dzieci empatyczne potrafią lepiej radzić sobie z wyzwaniami i łatwiej przychodzi im znalezienie wsparcia w trudnych chwilach. Już od młodości łatwiej nawiązują przyjaźnie i budują zaufanie w relacjach, co owocuje również w dorosłości.
Mają także wyższą zdolność do rozwiązywania problemów. Empatyczne podejście pozwala im dostrzegać różne perspektywy, co pomaga w twórczym rozwiązywaniu konfliktów. Rozwijają zdolności przywódcze, bo zdolność rozumienia i słuchania innych pomaga dzieciom zdobyć naturalny autorytet, co w przyszłości może owocować sukcesami w różnych dziedzinach życia.
Rozwijają zdolności przywódcze, bo zdolność rozumienia i słuchania innych pomaga dzieciom zdobyć naturalny autorytet, co w przyszłości może owocować sukcesami w różnych dziedzinach życia.
Empatia jest jedną z najważniejszych umiejętności, które możemy rozwijać u dzieci. Warsztaty takie jak te organizowane przez Hektor & Przyjaciele dają dzieciom przestrzeń do szczerego wyrażania siebie i uczą je, jak radzić sobie z emocjami i otwierać się na innych. Praca nad empatią to inwestycja w przyszłość dziecka, która nie tylko wspiera je w codziennych relacjach, ale także przygotowuje na wyzwania, które mogą pojawić się w dorosłym życiu.
Tekst: Renata Kamińska
Renata Kamińska jest autorką książek o przygodach psa Hektora, inicjatorką licznych akcji charytatywnych oraz kluczową postacią w ramach akademii Hector & Friends. Pod patronatem Westminister Children University, prowadzi warsztaty, które promują rozwój empatii i krytycznego myślenia u dzieci, wspierając ich emocjonalny rozwój i kreatywność. Dzięki swoim działaniom pomaga młodym ludziom otwierać się na emocje i uczyć kluczowych umiejętności życiowych, przygotowujących ich do dorosłego życia.
https://www.hectorandfriends.com/pl/