– OvuFriend w marcu tego roku rozpoczęło projekt badawczo-naukowy, wspierany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, którego celem jest stworzenie innowacyjnych algorytmów opartych na uczeniu maszynowym, które nie tylko mają w stanie uczyć się płodności kobiet starających się o ciążę i wyznaczyć dni w których prawdopodobieństwo zajścia w ciążę jest największe, ale również wykrywać problemy z płodnością na bardzo wczesnym etapie. Rozmowa z Joanną Fedorowicz – współzałożycielką OvuFriend.
Głośno ostatnio zrobiło się o badaniach naukowych, które Państwo prowadzą. Badania dotyczą algorytmów sztucznej inteligencji, które mają wspierać kobiety starające się o ciążę. Czy może Pani opowiedzieć o tym czym się dokładnie zajmujecie i jak sztuczna inteligencja ma pomagać kobietom w zachodzeniu w ciążę?
OvuFriend w marcu tego roku rozpoczęło projekt badawczo-naukowy, wspierany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, którego celem jest stworzenie innowacyjnych algorytmów opartych na uczeniu maszynowym, które nie tylko mają w stanie uczyć się płodności kobiet starających się o ciążę i wyznaczyć dni w których prawdopodobieństwo zajścia w ciążę jest największe, ale również wykrywać problemy z płodnością na bardzo wczesnym etapie.
W OvuFriend wierzymy, że moc danych może zrewolucjonizować naszą wiedzę o płodności kobiet i pomóc kobietom szybciej zajść w ciążę. Temat płodności, jak również niepłodności, jest nam bardzo dobrze znany – prowadzimy największy w Polsce portal dla kobiet starających się o ciążę OvuFriend.pl w którym oprócz bogatej społeczności kobiet znajduje się również inteligentny Kalendarz Dni płodnych. Tysiące kobiet codziennie wprowadza tam informacje o swoim ciele i zdrowiu takich jak np. śluz, samopoczucie, miesiączka, testy owulacyjne i wiele innych. System interpretuje te obserwacje i każdego dnia dostarcza kobiecie spersonalizowanej informacji na temat jej płodności, pod kątem zwiększania szans na zajście w ciążę. Posiadamy ogromną liczbę danych na temat kobiecej płodności i chcemy to wykorzystać, aby móc lepiej zrozumieć płodność kobiet.
Kto pracuje nad tym projektem?
Nad projektem pracują zarówno naukowcy, jak i eksperci medyczni. Udało nam się zaangażować w projekt świetnych specjalistów od algorytmów sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego na przykład prof. Dominik Ślęzak. Od strony merytorycznej wspiera nas niesamowita pani doktor – dr hab. med. Iwona Szymusik, która ma ogromne doświadczenie w diagnostyce niepłodności zdobyte zarówno w działalności naukowej, jak i w szpitalu oraz w najlepszych placówkach leczenia niepłodności w Polsce. Ponadto współpracuje z nami świetny zespół analityków danych, programistów i specjalistów od uczenia maszynowego i sztucznej inteligencji.
A jakie korzyści z wyników tych badań będą miały pary które starają się o ciążę / o dziecko? Co dokładnie otrzymają?
Kobiety starające się o ciążę otrzymają dokładną analizę swojej płodności, system wskaże im dni, w których pary warto współżyć, aby maksymalizować swoje szanse na zajście w ciążę. Przede wszystkim będziemy w stanie interpretować cykle miesiączkowe, które są trudne do czytania, długie, nieregularne, z którymi proste aplikacje dni płodnych sobie nie radzą. A to właśnie takie cykle miesiączkowe – te trudniejsze do interpretacji – mają zazwyczaj kobiety które borykają się z przedłużającymi się staraniami o dziecko. Algorytmy OvuFriend biorą pod uwagę szereg zmiennych, porównują i analizują wiele zależności i objawów. Proste aplikacje są skuteczne dla cykli regularnych, bezproblemowych, analizują tylko podstawowe parametry tj. długość cyklu, czy termin ostatniej miesiączki. To nie wystarczy, często wprowadza kobiety w błąd.
Dodatkowo nowe algorytmy oparte na sztucznej inteligencji będą w stanie wychwytywać nieprawidłowości związane z płodnością, które mogą utrudniać zajście w ciążę, już na bardzo wczesnym etapie. To szczególnie istotne dla kobiet starszych, dla których czas odgrywa istotną rolę, ale oczywiście nie tylko. Wiemy z doświadczenia, że szybsze odkrycie niepłodności może zaoszczędzić kobietom wiele niepotrzebnego stresu i miesięcy rozczarowań. Po ewentualnym wykryciu nieprawidłowości kobiety będą mogły wcześniej rozpocząć diagnostykę i tym samym szybciej rozpocząć leczenie i w rezultacie skrócić swoją drogę do macierzyństwa.
Jakie nieprawidłowości są Państwo w stanie wychwycić na wczesnym etapie?
OvuFriend jest w stanie wychwycić wiele nieprawidłowości i dzięki temu na bardzo wczesnym etapie poinformować i pokierować kobietę, od czego warto rozpocząć diagnostykę problemów z płodnością. W pierwszej kolejności system z dużym prawdopodobieństwem wykrywa, czy w cyklu miesiączkowym występuje owulacja, która jest niezbędna, aby zajść w ciążę. Oczywiście 1-2 cykle bezowulacyjne w trakcie roku są zupełnie normalnym zjawiskiem! Jeśli jednak tych cykli bezowulacyjnych jest więcej niż dwa w roku, można podejrzewać problemy z jajeczkowaniem. Te problemy mogą być spowodowane m.in. zaburzoną gospodarką hormonalną. OvuFriend jest w stanie wychwycić również inne problemy hormonalne np. niski poziom progesteronu w drugiej fazie cyklu. Kobieta, która prowadzi obserwacje w kalendarzu owulacji, może dowiedzieć się również o problemach z fazą lutealną, czyli tą fazą, która rozpoczyna się po owulacji i trwa do kolejnej miesiączki. Zarówno za krótka faza lutealna (poniżej 10 dni), jak i za długa, może utrudniać zajście w ciążę. Pewne schorzenia związane z płodnością np. PCOS, endometrioza, czy nieprawidłowe długości cykli dają również charakterystyczne objawy/przesłanki, które można zaobserwować. Przykładowo w przypadku PCOS, czyli Zespołu Policystycznych Jajników cykle są bardzo często bezowulacyjne, nienaturalnie wydłużone (trwają dłużej niż 35 dni), na wykresie może brakować typowej dwufazowości temperatur, a kobieta może mieć problem z dostrzeżeniem sygnałów, że jej ciało przygotowuje się do owulacji… Jest sporo takich rzeczy, które jesteśmy wykryć już teraz. Po wdrożeniu nowych rozwiązań będziemy w stanie to robić jeszcze lepiej.
Czy nie jest lepiej po prostu starać się spontaniczne?
Być może lepiej, ale niestety takie spontaniczne kochanie się, nie dla wszystkich jest skuteczne. Coraz więcej par ma mniejsze lub większe problemy z płodnością. Związane jest to z trybem naszego życia, z bardziej przetworzonym jedzeniem, z zanieczyszczeniem powietrza oraz późniejszym wiekiem rozpoczęcia starań o ciążę. Te większe problemy warto wcześniej wykryć, a w przypadku drobnych problemów, które dość często występują po stronie zarówno kobiety, jak i mężczyzny, pomaga dobre dopasowanie współżycia do dni płodnych. W trakcie jednego cyklu zupełnie zdrowa para ma zaledwie maksymalnie 5 dni na zajście w ciążę, to nie wiele. A jeśli dodać do tego, że zupełnie zdrowa para ma zaledwie 20% szans na zajście w ciążę w trakcie każdego cyklu, to można sobie wyobrazić, że dla pary nawet z niewielkimi problemami z płodnością te szanse jeszcze bardziej maleją. Zazwyczaj kobiety trafiają do OvuFriend po kilku miesiącach bezskutecznych, właśnie spontanicznych starań. Zaczynają niepokoić się czemu jeszcze nie są w ciąży. Chcą poznać przyczynę, pragną jak najszybciej zobaczyć dwie kreski na teście ciążowym. Wiele kobiet po raz pierwszy w życiu w tym momencie odkrywa swoją płodność, to że nasze ciało w każdym cyklu wiele do nas mówi, wiele chce nam przekazać. Trendy na rynku digital health, czyli zdrowia elektronicznego, pokazują że ludzie lubią obserwować swoje zdrowie / siebie i wiedzieć co dzieje się z ich ciałem, z badań wynika że to nas fascynuje. Kobiety również coraz bardziej świadomie podchodzą do planowania macierzyństwa, chcą się do tego przygotować, mieć dzieci w okresie ich życia, w którym są nas to gotowe.
Co jeszcze kobiety starające się o ciążę znajdą w OvuFriend?
Jednym z najbardziej lubianych przez użytkowniczki OvuFriend mechanizmów jest Detektor Oznak Ciąży, który w każdym cyklu indywidualnie ocenia szanse kobiety na zajście w ciążę. Kobieta może dzięki temu dowiedzieć się, czy objawy, których doświadcza w drugiej fazie cyklu (po owulacji) mogą wskazywać na ciążę. Detektor informuje, jaki % kobiet, które zaszły w ciążę, odczuwały podobne objawy na tym samym etapie. Ponadto system ocenia moment współżycia pod kątem szans na zajście w ciążę. Przykładowo jeśli para współżyła w dzień wyznaczonej owulacji, wiadomo, że szanse na ciążę rosną. Analogicznie, jeśli para przegapiła najpłodniejsze dni w trakcie cyklu, te szanse maleją. Takie funkcjonalności dają kobiecie nie tylko wiedzę na temat jej aktualnej płodności, ale również dają jej ogromne poczucie kontroli nad sytuacją. Kobieta dokładnie wie, co się z nią dzieje. Ponadto detektor wskazuje najlepszy moment na wykonanie testu ciążowego i jednocześnie szacuje, jakie mogą być szanse na pozytywny wynik. To pozwala często uniknąć rozczarowania. Jeśli kobieta widzi, że system jej szanse na zajście w ciążę w danym cyklu ocenia nisko, nie odnotowano współżycia w dniach płodnych, a do tego kobieta nie odczuwa charakterystycznych objawów, które mogłyby wskazywać na wczesną ciążę, to wszystko daje realny obraz sytuacji i kobieta wie, czego może się spodziewać. Jeśli natomiast detektor wysoko ocenia szanse i prawdopodobieństwo, że tym razem się udało, a kobieta po wykonaniu testu ciążowego odnotowuje wynik pozytywny, system pokazuje jej termin potencjalnego porodu i pozwala jej rozpocząć śledzenie ciąży w inteligentnym kalendarzu. Naszym celem jest towarzyszenie kobietom nie tylko podczas starań o dziecko, ale również w okresie ciąży i wczesnego macierzyństwa. Dlatego stworzyliśmy wiele mechanizmów, które łączą kobiety na wszystkich etapach drogi do szczęśliwego i spełnionego macierzyństwa. Kobiety, które należą do naszej społeczności mogą nie tylko wymieniać się swoimi przemyśleniami, doświadczeniami, czy wiedzą na forum. Mogą również komentować i porównywać swoje wykresy cykli, kalendarze ciąży, pamiętniki, czy wykresy rozwoju dziecka.
Czy może Pani opowiedzieć coś więcej o społeczności OvuFriend, fajnie że dostrzegacie Państwo psychologiczny aspekt problemów z płodnością.
Faktycznie odczuwany przez kobiety stres w przypadku problemów z płodnością jest często niestety niezauważany. Aspekt psychologiczny podczas starań o dziecko odgrywa bardzo dużą rolę. Ideą OvuFriend jest nie tylko maksymalizowanie szans na zajście w ciążę i wykrywanie nieprawidłowości związanych z płodnością, ale również stworzenie miejsca, gdzie każda kobieta znajdzie wsparcie, potrzebną wiedzę i zrozumienie. Społeczność OvuFriend jest największym tego typu miejscem dla kobiet starających się o ciążę w Polsce. Składa się na nią m.in. forum, mini blogi (Pamiętniki) oraz współdzielenie się cyklami. Kobiety mogą zawiązywać przyjaźnie i pisać do siebie bezpośrednie wiadomości. Społeczność tworzą wspaniałe kobiety, które dzielą się swoją wiedzą, doświadczeniem, radościami, ale również smutkami i niepowodzeniami. Te kobiety często towarzyszą sobie podczas starań o dziecko, a później w trakcie ciąży i po urodzeniu dziecka. Zawiązują się między nimi przyjaźnie i choć najczęściej są to relacje wirtualne, są one bardzo trwałe.
Na koniec naszej rozmowy, korzystając z Państwa doświadczenia, mają Państwo ekspozycję na setki tysięcy kobiet, czy może Pani podpowiedzieć parom starający się o ciążę jak mogą zwiększyć swoje szanse na ciążę?
Przede wszystkim zdrowy styl życia. Może dla wielu osób to oczywiste, ale warto o tym na każdym kroku przypominać. To jak się odżywiamy, czy mamy siedzący tryb życia, czy jesteśmy aktywni, czy nasza praca jest stresująca – wszystko to ma wpływ na funkcjonowanie organizmu, w tym również na płodność. Odpowiedni styl życia oraz dieta mogą zmniejszać ryzyko zaburzeń owulacji (aż o 80%!). Warto zatem postawić na zdrowe, sezonowe produkty, jak najmniej przetworzone. Włączyć umiarkowaną aktywność fizyczną i zrezygnować z używek. Ważną rolę podczas starań o dziecko odgrywa prawidłowa masa ciała. Zarówno niedowaga, jak i nadwaga u kobiet może utrudniać starania o dziecko i wysyłać do mózgu sygnały, że nasz organizm nie jest gotowy na ciążę. W przypadku mężczyzn nieprawidłowa waga ciała, może wiązać się z obniżonymi parametrami nasienia. Warto wspierać swoje starania naturalnymi produktami, u których udowodniono pozytywny wpływ na płodność. Należą do nich m.in.: mleczko pszczele, korzeń Maca, czy spirulina. Kolejną rzeczą jest współżycie w odpowiednim czasie. W każdym cyklu jest zaledwie kilka dni, w trakcie których może dojść do zapłodnienia. Jeśli w grę wchodzą inne czynniki obniżające płodność np. słaba jakość komórki jajowej, czy obniżone parametry nasienia – tego czasu na zapłodnienie jest jeszcze mniej! Bez znajomości dni płodnych i terminu owulacji, te dni można skutecznie… omijać. I tak starania mogą się znacząco i niepotrzebnie wydłużać. Działając natomiast w odpowiednim momencie, możecie zwiększyć swoje szanse na wymarzone dwie kreski.